به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قطب‌های منطقه غرب آسیا در بین دریایی‌های خزر، خلیج فارس و دریایی عمان قرار گرفته و به همین خاطر از گذشته تا امروز موضوع حضور در دریا برای کشورمان بسیار مهم بوده است.
ایران منافع زیادی در دریا دارد و به همین خاطر لازم است تا یک نیروی دریایی بسیار قوی داشته باشد، از این رو بود که فرماندهی معظم کل قوا در سال ۱۳۸۸ ، نیروی دریایی ارتش را راهبردی نامیده و به این نیرو دستور دادند تا از تمام امکانات و ظرفیت‌های خود بهره ببرد.
می‌توان از بیانات رهبر معظم انقلاب این نکته را متوجه شد که منظور ایشان بازگشت نیروی دریایی به اوج قدرت مانند گذشته است، گذشته‌ای که در زمان پهلوی به وابستگی تبدیل شده بود، اما این نیرو در گذشته چگونه بوده و چقدر قدرت داشته است.
هخامنشیان و اولین ناوگان دریایی
تشکیل اولین ناوگان دریایی در ایران مربوط به دوره هخامنشیان می‌شود، اما به صورت رسمی این نیرو در زمان افشاریان فعالیت خود را آغاز کرد و در حکومت صفویان اقداماتی برای رشد آن بمنظور مقابله با نیرو‌های پرتغالی انجام شد، اما همگی با دخالت انگلستان شکست خورد.
دخالت‌ها و اِعمال برخی فشار‌ها در زمان حکومت شاهان قاجار باعث شد تا توجه بسیار کمی به ناوگان دریایی شود، به نحوی که در این زمان تنها یک شناور ۶۵۰ تنی از آلمان و چند کشتی کوچک دیگر خریداری شد که به خاطر عدم توجه به آن‌ها، در سواحل نزدیک بِهشهر غرق شدند.
برابر بررسی سایت راه افتخار، روندی در پیش بود که نیروی دریایی ایران را در مسیر نابودی قرار دهد اما با روی کار آمدن رضاخان که روابط حسنه ای با انگلیسیها داشت، تجهیزات غربی دوباره به سمت کشور روانه شدند. رضاخان میرپنج ابتدا تجهیزات را خرید و سپس نیرو‌هایی را برای آموزش به ایتالیا اعزام کرد.
پس از بازگشت نیرو‌های ایرانی از ایتالیا، اولین مرکز نیروی دریایی ایران در خرمشهر تشکیل شد که شامل پادگان، ستادفرماندهی، مخازن و اداره بندر بود. وجود این مراکز و تجهیزات نیاز داشت تا نیرو‌های ایرانی هم پای کار بیایند و کار‌ها را هدایت کنند، اما باز هم این نیرو‌های خارجی بودند که به کشور وارد شدند و متخصصان ایرانی فقط نظاره گر بودند.
با کنار رفتن رضاخان و روی کار آمدن محمدرضا، این تصور وجود داشت که کمی از وابستگی ایران کم شود، اما این گونه نبود، محمدرضا هم چون پدرش کشور را بیش از پیش به غرب وابسته کرد و تجهیزات، نفرات و قطعات را با هزینه‌های فراوان می‌خرید و این در حالی بود که جوانان کشور با وجود دانش فنیِ بالا گوشه‌گیر بودند، اما انقلاب اسلامی به همه این وابستگی‌ها پایان داد.
مروارید نداجا در صدف انقلاب
با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ خِیل عظیم کارکنان نیروی دریایی ارتش به انقلاب پیوستند و تا سال ۱۳۵۹ که جنگ تحمیلی آغاز شد اقدامات فراوانی را انجام دادند؛ با شروع جنگ تصور دشمن این بود که ایرانی‌ها قادر نخواهند بود از خود دفاع کنند، پس حمله گسترده‌ای را شروع کرد.
در این زمان نیرو‌های جوان و متخصص ایرانی وارد صحنه شدند و کاری کردند که دشمن متعجب بماند. جوانان نیروی دریایی ارتش در روز‌های نخست جنگ، تمامی ناوشکن‌ها، ناو‌ها و ناوچه‌های موشک‌انداز را در چرخه عملیات نگه داشته، به نحوی که در هر محلی که لازم باشد حضور یابند.
همین اقدام باعث شد تا در هفتم آذر ماه ۱۳۵۹ عملیات مروارید با نتایجی فوق‌العاده انجام شود، نتیجه این عملیات انهدام شناورهای رزمی عراق، سکو‌های نفتی البکر والامیه، محاصره کامل دریایی بنادر بصره، فاو و ام القصر، محروم شدن کامل عراق از دریا و از همه مهم‌تر نابودی بیش از ۹۰ درصدی نیروی دریایی این کشور بود.
این عملیات چنان بود که همه کارشناسان نظامی را وادار به اعتراف درباره قدرت دریایی ایران کرد. بیش از ٧سال پس از این ماجرا بود که حکومت فاسق ایالات متحده، توانمندی و اقتدار نیروی دریایی ارتش را تاب نیاورد.
نیروی دریایی آمریکا در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۶۷ مستقیماً وارد میدان شده و فاز درگیری دریایی با ایران را آغاز و به آب‌های سرزمینی کشورمان تجاوز کرد. در این تجاوز آشکار، نیروی دریایی ارتش در نبردی نابرابر با نیرو‌های دریایی و هوایی آمریکا در خلیج فارس مواجه شد که با وجود غرق شدن ناوشکن سهند و ناو جوشن، ضربات مهلکی را به پیکره قوای نظامی این کشور وارد کرد که در تاریخ بی‌سابقه بود.
پس از پایان جنگ ۸ ساله ایران و عراق، نیروی دریایی ارتش در گام اول توانست تجهیزات موجود خود، چون ناوشکن‌ها و زیردریایی‌ها را از نظر سامانه ای ارتقا دهد، اما نیاز به تجهیزات پیشرفته‌تر باعث شد تا فرآیند طراحی تجهیزات مختلف را در پیش بگیرند.
تجهیزاتی که داغ دل دشمن را تازه کرد
متخصصان ایرانی پیرو فرمان ابلاغی رهبر انقلاب، اولین ناوشکن بومی را با نام جماران ساختند. این ناوشکن که بیش از ۹۰ متر طول، بیش از ۱۰ متر عرض، بیش از ۱۲۰۰ تن وزن، برد عملیاتی حدود ۳ هزار کیلومتر و سرعتی در حدود ۳۰ گره دریایی دارد، به انواع سامانه‌های بومی همچون توپ ۷۶میلیمتری فجر٢٧، توپ ۴۰میلیمتری فاتح و موشک سطح‌به‌هوای فجر تجهیز گردید.
پس از جماران ناوشکن دماوند نیز در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ به ناوگان شمال نداجا الحاق شد. این شناور با طولی حدود ۱۰۰ متر، وزن ١٣۰۰ تن و سرعت ۳۰ گره دریایی انواع تسلیحات، چون موشک دریاپایه نور را حمل می‌کند و از طرف دیگر یک پله از جماران پیش‌تر رفته و به رادار ۳ بعدی عصر نیز مجهز شده است.
سومین شناور بومی متخصصین ایرانی سهند نام دارد که در ۱۰ آذر ۱۳۹۷ به نداجا الحاق شد تا پازل قدرت نیروی دریایی کامل‌تر شود، طول ناوشکن سهند ۹۴ متر، عرض آن در حدود ۱۱ متر و ارتفاع آن در حدود ۱۶ متر است و می‌تواند با سرعت حدود ۳۰ گره دریایی و به مدت ۱۵۰ روز بی وقفه دریانوردی کند.
پس از این بود که متخصصان نیروی دریایی به سمت طراحی شناورهای پیشرفته‌تر رفتند، دنا ناوشکن جدید نیروی دریایی بود که با تجهیزات پیشرفته در حال ساخته شدن است، این ناوشکن که در آینده نزدیک رونمایی می‌شود در کنار دماوند۲ قرار است به لانچر‌های موشک عمودپرتاب مجهز شوند.
در گام بعدی، نیروی دریایی حتی یک گام فراتر رفته و قصد دارد ناوشکن تریماران را بسازد که این خود اقدامی بزرگ است، چرا که دانش ساخت چنین ناوشکنی فقط در اختیار چند کشور است.
در حوزه شناورهای تندرو نیز نیروی دریایی ارتش از سال‌ها پیش وارد میدان شده و توانسته شناورهای زیادی را بسازد و امروز فرآیند تولید قایق‌های تندور بدون سرنشین را در پیش گرفته که با همت جوانان انقلابی دستاورد‌هایی داشته است.
اما در حوزه زیرسطح که دانشی بسیار پیچیده دارد نیز این نیرو با قدرت وارد شده و در گام اول زیردریایی غدیر را ساخت، این شناور زیرسطحی با طولی حدود ٣٠ متر در دسته زیرسطحی‌های میدجت یا همان زیردریایی‌های کوچک با وزن زیر ۱۵۰ تن قرار می‌گیرد و می‌تواند انواع اژدر‌ها را حمل و شلیک کند.
در حوزه زیردریایی‌های نیمه سنگین نیز نداجا توانست فاتح را بسازد، زیردریایی فاتح که اولین زیردریایی نیمه سنگین ایرانی محسوب می‌شود با وزنی بیش از ۵٠٠ تن می‌تواند به مدت ۳۵ روز در عمق بیش از ۲۰۰ متری با سرعت ۱۱ تا ۱۴ نات حرکت کرده و به انجام ماموریت بپردازد.
سامانه‌های این شناور تماماً ایرانی بوده و به نحوی ساخته شده‌اند که می‌تواند با استفاده از ۱۲ نوع سونار مختلف شامل انواع فعال و غیرفعال، پویش محیط اطراف خود را داشته، عمق، سرعت و صوت را تشخیص داده و حتی علیه نیرو‌های غواص دشمن نیز به‌طور مؤثر عمل کند.
در حوزه موشک و اژدر نیز امروز جمهوری اسلامی ایران حرفی برای گفتن دارد، ایران اژدر حوتی را دارد که قادر است با سرعت بسیار بالا هر شناوری را نابود کند و اصلا به همین خاطر به ماهی نهنگ‌خوار معروف است و یا موشک نور دریاپایه که می‌تواند بدون شناسایی شدن، هر هدفی را منهدم کند.
در حوزه پهپادی نیز اخیرا دو پهپاد توسط نداجا رونمایی شد، پهپاد پلیکان ساخته نداجا را می‌توان اولین پهپاد عمود پرواز ایران دانست. این پهپاد قادر است با ۴ موتور خود به صورت عمودی از عرشه ناو بلند شود و سپس به صورت کروز حرکت افقی را آغاز، ماموریت را انجام و مجددا باز گردد؛ با این پهپاد شعاع عملیات نداجا افزایش چشم‌گیری یافته است.
پهپاد دوم این نیرو سیمرغ دریاپایه نام دارد که می‌توان آن را نمونه دریاپایه شاهد۱۲۹ معرفی کرد. طول این پهپاد حدود ۸متر، فاصله دو سر بال ۱۶متر و قطر بدنه ۶۵ تا ۷۵ سانتیمتر است که با برد ۱۵۰۰ کیلومتری، سقف پروازی ۲۴ هزار پا و مدوامت پروازی ۲۴ ساعته به نوعی چشمان تیزبین نیروی دریایی است.
ساخت چنین تجهیزاتی نشان می‌دهد تمامی نیرو‌های مسلح به خصوص نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران با متخصصان جوان قادر هستند هر تجاوزی را پاسخ دهند، البته راه طولانی باقی مانده که باید طی شود که با همت این جوانان آن‌قدرها هم طولانی نیست.
انتهای پیام/